เหงือกร่นคืออะไร?
เหงือกร่น คือ การที่เหงือกของเรานั้นอยู่ในระดับค่อนไปทางรากฟันมากกว่าที่ควรจะเป็น ซึ่งส่วนผิวของฟันธรรมชาติของเรานั้นจะมีส่วนของเคลือบฟันที่อยู่ภายในช่องปาก และส่วนของเคลือบรากฟันที่อยู่ภายใต้เหงือกและกระดูกเบ้าฟัน
เหงือกร่นมีสาเหตุมาจากอะไร
คนทั่วไปมักจะมีความเข้าใจว่า เมื่ออายุมากขึ้น สุขภาพร่างกายของคนเราก็จะแย่ลง และสุขภาพของเหงือกก็เป็นแบบนั้นเช่นกัน เมื่ออายุมากขึ้นฟันก็จะเสื่อมสภาพจำเป็นต้องถอน หมออยากให้ทำความเข้าใจใหม่หมดเลยว่า ฟันและอวัยวะภายในช่องปากของเรานั้น สามารถอยู่กับเราได้ไปจนแก่ จนตายได้ เพียงแต่เราต้องดูแลเขาดีพอที่จะให้เขาอยู่กับเราก็เท่านั้นเอง
สาเหตุของเหงือกร่นนั้นหลักๆ มาจาก การแปรงฟันที่ผิดวิธี ทำให้บริเวณเหงือกส่วนที่ติดกับฟัน ซึ่งมีลักษณะที่บางอยู่แล้วรับแรงหรือถูกขัดสี ถูกกระแทกมากเกินไป ส่งผลให้เหงือกบริเวณนั้นร่นนั้นเอง อีกสาเหตุที่คนมักจะคาดไม่ถึงก็คือ การที่ฟันซี่นั้นๆ ได้รับแรงมากเกินไป จนคอฟันสึก อาจจะมาจากพฤติกรรมที่ชอบทานของแข็ง ชอบกัดของแข็งจำพวกน้ำแข็ง ลูกอม เหล่านี้นอกจากจะทำให้ฟันสึกบริเวณด้านบดเคี้ยวแล้ว ยังทำให้บริเวณคอฟัน (คือส่วนที่ติดกับเหงือก) สึกเป็นรูขึ้นมาได้ด้วย ก็ส่งผลไปถึงทำให้เหงือกของเราร่นลงไปได้ รวมไปถึงสาเหตุที่ตรงไปตรงมา คือ เป็นโรคเหงือก ซึ่งก็มักจะมาจากการทำความสะอาดช่องปากไม่ดีพอ เชื้อโรคสะสมเป็นจำนวนมากและระยะเวลานาน ก็จะทำให้เป็นโรคเหงือกขึ้นมาได้
เมื่อเหงือกร่นแล้วจะเกิดอะไรขึ้น
หลายๆ คนอาจจะคิดว่า เหงือกร่นก็แค่เหงือกร่น ไม่เห็นจะมีอะไรเลย แต่ที่จริงแล้ว การที่เหงือกร่นอาจจะบอกได้ถึงกระดูกบริเวณที่เหงือกร่นนั้นละลายหายไปแล้วก็เป็นได้ เมื่อกระดูกละลายไปแล้ว ทำให้ไม่มีกระดูกยึดกับฟันบริเวณนั้น ก็จะทำให้ฟันบริเวณที่เกิดเหงือกร่นนั้นเกิดอาการฟันโยกได้
นอกจากอาการฟันโยกที่เกิดขึ้นได้จากการที่เหงือกร่นแล้ว การที่เหงือกร่นมีโอกาสทำให้เคลือบรากฟันเผยออกมาสัมผัสกับสิ่งแวดล้อมในช่องปาก ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่ควรจะเกิดขึ้น ทำให้เกิดอาการเสียวฟันตามมาได้ ยิ่งไปกว่านั้น เคลือบรากฟันที่อยู่บริเวณรากฟันนั้น มีความแข็งแรงน้อยกว่าเคลือบฟันมาก ทำให้โอกาสที่จะเกิดฟันผุสูงขึ้นด้วย
สำหรับคนที่เหงือกร่นที่มีสาเหตุมาจากโรคเหงือก ก็จะมีฟันโยกค่อนข้างเยอะ ร่วมไปถึงจะมีกลิ่นปากที่ค่อนข้างแรง โดยปกติแล้วเจ้าตัวจะไม่ค่อยได้กลิ่นนั้น แต่จะเป็นคนรอบข้างที่ได้กลิ่นมากกว่า
วิธีการรักษาเหงือกร่นทำได้อย่างไรบ้าง
อย่างไรก็ตาม เมื่อเกิดอาการเหงือกร่นแล้ว ก็จำเป็นที่จะต้องหาสาเหตุของการเกิดเหงือกร่นนั้นเพื่อทำการรักษา ก่อนการสูญเสียฟัน ถ้าสาเหตุของอาการเหงือกร่นนั้นมาจากการเป็นโรคเหงือก ก็จำเป็นที่จะต้องรักษาโรคเหงือก ถ้าสาเหตุมาจากการได้รับแรงมากเกิดไปก็อาจจะต้องปรับพฤติกรรมของแต่ละคน รวมไปถึงการใส่เครื่องมือป้องกันตอนนอนสำหรับคนที่นอนกัดฟัน หรือถ้าสาเหตุมาจากการแปรงฟันผิดวิธีก็จำเป็นที่จะต้องปรับเปลี่ยนวิธีการแปรงฟัน แปรงฟันให้ถูกวิธี ทั้งนี้ถ้าหากใครที่มีอาการเหงือกร่นแนะนำให้พบทันตแพทย์เพื่อหาสาเหตุเบื่องต้น จะได้แก้ปัญหาให้ตรงจุด เนื่องจากว่าถ้าปล่อยสาเหตุเป็นเวลานาน สุดท้าย อาจต้องถอนฟันนั้นออกไป ทำให้เกิดการสูญเสียฟันขึ้นได้
วิธีการป้องกันเหงือกร่นทำได้อย่างไรบ้าง
อย่างที่กล่าวมาข้างต้น อาการเหงือกร่นนั้นมีมาจากหลายสาเหตุหลายปัจจัย ฉะนั้นการป้องกันก็จะเป็นไปตามสาเหตุแต่ละอย่างซึ่งแตกต่างกันออกไป แต่ที่ทำได้ง่ายที่สุดก็คือ การแปรงฟันให้ทั่วและถูกวิธี หลายคนก็อาจจะไม่ทราบว่าการแปรงฟันที่ตนเองแปรงอยู่นั้นถูกหรือไม่ถูกอย่างไร ก็แนะนำให้เข้าไปปรึกษาทันตแพทย์ หรือจะรอช่วงที่ไปขูดหินปูน ถ้าไม่มั่นใจเรื่องการแปรงฟันก็สามารถสอบถามทันตแพทย์ได้เลยว่ามีคำแนะนำอย่างไรบ้าง หรือสำหรับใครที่ยังหาเวลาเข้าไปพบทันตแพทย์ไม่ได้ก็อาจจะหาข้อมูลทางอินเตอร์เน็ตเบื้องต้นได้ว่า การแปรงฟันที่ถูกวิธีนั้นทำอย่างไรบ้าง เพียงเท่านี้หมอเชื่อว่าหลายๆ คนก็จะมีสุขภาพเหงือกและสุขภาพช่องปากที่ดีอย่างแน่นอน
บทความโดย
ทพ. พงศกร อภิญสถานนท์
ทันตแพทย์ประจำศูนย์ทันตกรรมพีเอสเค
บทความโดย
ทพ. พงศกร อภิญสถานนท์
ทันตแพทย์ประจำศูนย์ทันตกรรมพีเอสเค