ตรวจสุขภาพช่องปากด้วยตัวเอง ทำอย่างไร?

สุขภาพอนามัยช่องปากเป็นสิ่งสำคัญ ที่ต้องเอาใจใส่ดูแลอย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดโรคต่างๆ การตรวจฟันด้วยตนเอง เป็นวิธีการเบื้องต้นในการดูแลสุขภาพช่องปากที่สามารถทำเองได้ง่ายและใช้เวลาไม่นาน โดยใช้เพียงกระจกส่องหน้า และอาจใช้กระจกเงาเล็กๆอีกหนึ่งอันช่วยสะท้อนในบริเวณที่มองเห็นไม่ชัด

การตรวจสุขภาพช่องปากด้วยตัวเองควรตรวจเป็นประจำทุกวัน สิ่งสำคัญที่ต้องตรวจ ได้แก่

ตรวจเหงือก: ดูว่ามีลักษณะบวม แดง มีเลือดออก มีคราบเหลืองบริเวณคอฟันและ ขอบเหงือก รวมทั้งมีหินน้ำลายหรือไม่
ตรวจฟัน: ดูว่าฟันมีรู มีจุดดำ มีฟันโยกหรือไม่
ตรวจเนื้อเยื่อภายในช่องปาก: ดูว่าเนื้อเยื่อบริเวณกระพุ้งแก้ม ลิ้นและเนื้อเยื่ออ่อนบริเวณอื่นๆ

เป็นแผล มีรอยแดง รอยฝ้าขาวหรือไม่

ตรวจเหงือก: ดูว่ามีลักษณะบวม แดง มีเลือดออก มีคราบเหลืองบริเวณคอฟันและ ขอบเหงือก รวมทั้งมีหินน้ำลายหรือไม่
ตรวจฟัน: ดูว่าฟันมีรู มีจุดดำ มีฟันโยกหรือไม่
ตรวจเนื้อเยื่อภายในช่องปาก: ดูว่าเนื้อเยื่อบริเวณกระพุ้งแก้ม ลิ้นและเนื้อเยื่ออ่อนบริเวณอื่นๆ

เป็นแผล มีรอยแดง รอยฝ้าขาวหรือไม่

การตรวจอย่างเป็นระบบจะทำให้เห็นความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับอวัยวะในช่องปากได้อย่างง่ายดาย โดยหลังแปรงฟันควรล้างมือให้สะอาดก่อนตรวจ แล้วลงมือตรวจตามขั้นตอน ดังนี้

ตรวจฟันหน้าบนและล่าง โดยยิ้มยิงฟันกับกระจกให้เห็นฟันหน้าบนทั้งหมด ทั้งตัวฟันและเหงือก
ตรวจฟันกรามบนและล่างด้านใกล้แก้ม โดยยิ้มให้กว้างไปถึงฟันกรามและอาจใช้นิ้วมือช่วยดึงมุมปากเพื่อให้เห็นได้ชัดเจนขึ้น ตรวจดูทั้งด้านซ้ายและด้านขวา
ตรวจด้านบดเคี้ยวและด้านใกล้ลิ้นของฟันกรามล่าง ให้ก้มหน้าลงเล็กน้อย อ้าปากกว้าง และกระดกลิ้นขึ้นเพื่อให้เห็นชัดเจนในส่วนของฟันด้านบดเคี้ยวและด้านใกล้ลิ้นของฟันกรามล่าง
ตรวจด้านบดเคี้ยวและด้านใกล้เพดานปากของฟันกรามบน ให้เงยหน้าขึ้นและอ้าปากดูที่ด้านบดเคี้ยวและด้านใกล้เพดานปากของฟันกรามบนทั้งด้านซ้ายและด้านขวา บริเวณนี้จะมองเห็นไม่ชัด ควรใช้กระจกเล็กๆช่วยสะท้อนให้เห็นชัดเจนขึ้น

หากตรวจพบว่า อวัยวะภายในช่องปากมีความผิดปกติหรือมีปัญหาเรื่องกลิ่นปากอย่างต่อเนื่อง แนะนำให้รีบมาพบทันตแพทย์เพื่อรับการตรวจ ประเมินโดยละเอียด รับคำแนะนำและ ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที